muur geschikt voor spouwmuurisolatie

Spouwmuurisolatie; slimme investering

Spouwmuurisolatie is een slimme investering in je huis. Van de isolatiemaatregelen is dit dé maatregel met het hoogst rendement tot wel 11%. Dus heb je spaargeld? zet het in. Het verbetert ook het wooncomfort: de warmte blijft langer in huis, je krijgt een lagere energierekening en het het bespaart Co2. Bovendien is spouwisolatie goedkoop en er ontstaat bij het aanbrengen geen rotzooi in huis want het gebeurt van buitenaf.

spouwmuur isolatie naar bouwjaar
  1. Spouwmuurisolatie is interessant voor woningen die tussen 1920 en 1973 zijn gebouwd: die hebben bij de bouw geen spouwmuurisolatie meegekregen.  Woningen van vóór 1920 hebben meestal helemaal geen spouwmuur.
  2. Isolatie ontbreekt soms ook bij huizen die tussen 1973 en 1982 zijn gebouwd met een bouwvergunning van vóór 1975.
  3. Wil je je huis energieneutraal maken? Combineer spouwmuurisolatie dan met verdere isolatie aan de binnenkant of buitenkant van de gevel. 
  4. Spouwmuurisolatie moet goed worden aangebracht. Dit is een klus voor een gecertificeerd isolatiebedrijf, dus geen doe het zelf klus. Vraag minimaal twee offertes aan en vraag ook om een inspectie van de buitengevel.
  5. Heb je vochtplekken in huis (muren, vloer, plafond)? Laat dat bij de inspectie weten. Er kan dan sprake zijn van koudebruggen door verzakte oude isolatie, of vochtinslag.
  6. Is spouwmuurisolatie bij jou niet mogelijk? Dan kun je kiezen voor gevelisolatie aan de binnenzijde of  gevelisolatie aan de buitenzijde. 
  7. Er is subsidie voor gevelisolatie. Op Energiesubsidiewijzer vind je een overzicht van subsidies en leningen specifiek voor jouw woonplaats om je huis energiezuinig te maken.

Spouwmuurisolatie is goedkoop

Bij een tussenwoning kost het isoleren van de spouwmuur bijvoorbeeld maar 800 euro en je krijgt er ook nog eens €310 subsidie op mits je minimaal 2 energiebesparende maatregelen neemt. Daarmee bespaar je zo’n 260 euro per jaar (2020). In 3 jaar heb je de investering dus terugverdiend! 

Spouwmuurisolatie geeft comfort

Spouwmuurisolatie geeft bovendien veel comfort in huis. Je woning houdt de warmte beter vast en de muren geven minder kou af. Het is gelijkmatiger warm in huis. Ook de winst voor het milieu is groot: doordat de verwarming minder vaak aanslaat, daalt je gasverbruik en stoot je minder CO2 uit.

Wat is gevelisolatie?

3 soorten muurisolatie

Er zijn drie manieren om je gevel te isoleren.

  1. Spouwmuurisolatie; isolatie tussen de binnen- en de buitenmuur
  2. Buitenisolatie gevel; isolatieplaten op de buitengevel met een afwerkingslaag
  3. Binnenisolatie binnenmuur; dampopen isolatielaag in de woning met afwerklaag

Een spouw is de ruimte tussen een binnenmuur en een buitenmuur. Die ruimte kun je laten opvullen met isolatiemateriaal. Bijna driekwart van de huizen in Nederland heeft al geïsoleerde buitenmuren.

Hoe werkt spouwmuurisolatie?

Een spouwmuur is een buitengevel die bestaat uit twee stenen muren met daartussen een ruimte (spouw) van 4 tot 6 centimeter. Een gespecialiseerd bedrijf voor spouwmuurisolatie vult die ruimte op, met bijvoorbeeld piepschuimbolletjes of glaswolvlokken. Dit is geen klus voor de doe-het-zelver.

Het gevelisolatiebedrijf boort aan de buitenkant gaten in de voegen van de gevel. De gaten komen op ongeveer een meter afstand van elkaar, steeds in het kruispunt van een horizontale en verticale voeg. Via die gaten blaast het bedrijf isolatiemateriaal de spouw in. Uiteraard worden de gaten daarna weer netjes dichtgestopt met specie van dezelfde kleur. Als het klaar is zie je er niets meer van. Onderhoud is niet nodig. 

Het vullen van de spouwmuur

spouwmuurisolatie in 4 stappen
  1. Eerst wordt de spouw en de buitengevel geïnspecteerd. Eventueel moet de spouw schoongemaakt worden.
  2. Dan worden er om de paar meter kleine gaatjes geboord.
  3. Door de gaatjes wordt de spouwmuurisolatie onder hoge druk in de spouw geblazen.
  4. De boorgaatjes worden weer gevuld, het liefst met op kleur gemaakte specie.

Isolatiemateriaal kiezen

Er zijn verschillende soorten isolatiemateriaal. De verschillen tussen de materialen zijn klein: alle materialen isoleren ongeveer evengoed. De meest gebruikte isolatiematerialen zijn glaswol, steenwol of EPS-parels (bolletjes van piepschuim). Minder vaak gebruikt zijn PUR-schuim, UF-schuim of gesiliconiseerde perlietkorrels.
In sommige situaties (bijvoorbeeld bij een smalle spouw) zijn niet alle materialen geschikt. Vraag in dat geval welk materiaal wel geschikt is. Werkt het isolatiebedrijf niet met dat materiaal, kies dan voor een ander bedrijf.

Isolatiewaarden spouwmuurisolatie

  • EPS – isolatieparels (Isolatiewaarde = λ 0,033-0,042); kleine bolletjes die met lijm ingespoten worden.
  • Biofoam parels (Isolatiewaarde = λ +/- 0,034 – 0,038); de duurzame variant van EPS parels!
  • Minerale wol – steen of glaswol (Isolatiewaarde = λ 0,032-0,040); wordt in vlokken ingespoten
  • Aminotherm (Isolatiewaarde = λ +/- 0,032); is scheerschuimachtig gietschuim
  • PUR isolatie (Isolatiewaarde = λ 0,023-0,032); meestal dikker dan Aminotherm

Zie ook onze tool met materialen naar λ  en RC waarden.

Met spouwmuurislatoie van 0,4 naar 1,7 Rc

De isolatiewaarde is vooral afhankelijk van de breedte van de spouw, en minder van het gebruikte isolatiemateriaal. De isolatiewaarde van de gevel als geheel – de stenen plus het isolatiemateriaal – (afgekort Rc-waarde) komt ná isolatie van een spouw van 6 centimeter breed uit op 1,7 Rc. Dat is veel beter dan de isolatiewaarde van een ongeïsoleerde spouwmuur met een gemiddelde Rc van 0,4!

Naar energieneutraal? Dan meer nodig dan alleen spouwisolatie

Spouwmuurisolatie kun je combineren met isolatie aan de binnenkant of buitenkant van je gevel. Als je je huis energieneutraal wilt maken, ontkom je daar bijna niet aan: daarvoor heb je een Rc nodig van minimaal 4,5 en dat haal je niet met alleen spouwmuurisolatie. 

Wat kost spouwmuurisolatie en hoeveel bespaar je?

Spouwmuurisolatie is de voordeligste manier om je geven te isoleren. Je verdient de kosten in ongeveer 4 jaar terug door een lagere energierekening! Doe de isolatiewizard om te kijken heoveel je in jouw geval bespaart.

Isolatie wizard

Huis isolatie wizard

Je huis isoleren is een ‘geen spijt’ maatregel. Ontdek wat isolatie voor jouw type huis kost. En wat het oplevert per jaar in geld, rendement, energie en co2 besparing.

Heeft mijn woning wel spouwmuren?

Vanaf de jaren 70 hebben alle huizen een spouw. Zie deze tabel isolatie per bouwjaar in het artikel ‘Isolatiemogelijkheden huis per bouwjaar‘. Muren van voor 1924 hebben vaak geen spouw. Deze herken je ook aan het patroon van de ‘steensmuur’ en dat de muren dunner zijn dan 24 cm.

Is jouw woning gebouwd voor 1920, dan heeft die hoogstwaarschijnlijk geen spouw. Vanaf 1920 kregen de meeste de huizen bij de bouw wel buitenmuren met een spouw (maar nog zonder isolatie). De reden dat er vanaf toen wel een spouw gemaakt werd, is dat een spouw vochtproblemen in huis vermindert: de spouw voorkomt dat vocht van buiten naar binnen kan dringen. Een spouw professioneel laten vullen met spouwmuurisolatie zorgt niet voor vochtproblemen, zie ook de FAQ’s verderop in dit artikel.

Woningen gebouwd vanaf 1992 hebben goede gevelisolatie (Rc van 2,5 of hoger).

Hoe herken ik of mijn woning een spouw heeft?

Bijna alle woningen die vanaf 1975 gebouwd zijn, hebben spouwmuurisolatie. Je kan op 2 manieren zien of je huis een spouw heeft of niet:

  1. Heeft mijn huis een ‘steensmuur’ of een muur met spouwen? Kijk naar het metselpatroon
  2. Hoe dik is de muur?

Steensmuur heeft geen spouw

  • Een ‘steensmuur’ is een dubbele rij bakstenen direct naast elkaar gemetseld met af en toe dwarsgelegde stenen voor het verband.
  • Een spouwmuur heeft meestal alleen stenen in de lengterichting. De twee muren staan los van elkaar met daartussen een spouw die al dan niet geisoleerd is.

Muur is minimaal 24 cm dik; wel spouw

Behalve het bouwjaar kan ook de dikte van de buitenmuur helpen vast te stellen of jouw woning een spouw heeft.

  • Een steen is ongeveer 10 cm breed.
  • Een steensmuur is daardoor 20cm dun. (2 stenen is 2 x 10cm)
  • Een spouwmuur met minimale spouw van 4 cm is daardoor minimaal 24 cm dik.

Ga daarvoor naar een voor- of achterdeur en meet hoe dik de buitenmuur is. Is de afstand van de buitenkant tot de binnenzijde 24 centimeter of minder? Dan heb je zeker geen spouwmuur. Is het 24 centimeter of meer, dan waarschijnlijk wel.

Geen spouw, wel isoleren?

Zonder spouw geen spouwmuurisolatie, maar er zijn ook andere vormen van gevelisolatie: zie Gevelisolatie binnenkant en Gevelisolatie buitenkant. 

Nodig: een goede inspectie vooraf

Een spouwmuur kan alleen onder bepaalde voorwaarden geïsoleerd worden, deze staan hieronder uitgelegd. Alleen een gespecialiseerd gevelisolatiebedrijf kan met zekerheid vaststellen of jouw spouwmuur aan die voorwaarden voldoet. Inspectie van de gevel vooraf is dus noodzakelijk en bovendien nodig voor een betrouwbare offerte.

Let op ventilatie kruipruimte na spouwisolatie

In veel woningen ventileert de kruipruimte via de spouwmuur. Na spouwmuurisolatie (maar ook na isolatie vanaf de buitenzijde) kan dat niet meer. In dat geval moet het isolatiebedrijf nieuwe ventilatiekanalen maken voor de kruipruimte.

Ventilatie moet hoe dan ook in stand blijven, anders kunnen schadelijke stoffen ophopen in de kruipruimte (zoals vocht en radongas), die vervolgens naar de woning lekken.

Er is al isolatie. Kan dit beter? Soms is bijvullen spouw mogelijk

In de jaren 70 en 80 zijn veel woningen na-geïsoleerd met UF-schuim, glas- of steenwolvlokken of EPS thermoparels. Dit isolatiemateriaal kan in de loop der jaren naar beneden zijn gezakt, waardoor de spouwmuur niet meer goed isoleert. Je kunt dit zien op een warmtefoto van je huis. Soms is het mogelijk om je spouwmuur met hetzelfde (of soortgelijk) materiaal bij te vullen, soms is het beter om de spouw eerst te laten schoonmaken. Een vakkundig na-isolatiebedrijf kan je hierover advies geven. Niet alle bedrijven willen de spouwmuur bijvullen of schoonmaken, dus het is de moeite waard om te zoeken naar een bedrijf dat dit wel kan.

Het kan ook zijn dat er bij de bouw dunne isolatieplaten in de spouw zijn aangebracht, waarbij er nog een luchtspouw zit tussen de isolatieplaat en de buitenste muur. Dit gebeurde vooral in de jaren 70 en 80. Als de luchtspouw breed genoeg is (minstens 4 cm bij EPS-platen, minstens 5 cm bij glas-of steenwol), kan er extra isolatiemateriaal in de muur geblazen worden. Ook hierover kan een vakkundig na-isolatiebedrijf advies geven.

Isoleren? Ventileren!

Als de gevel en de rest van jouw woning goed zijn geïsoleerd, dan heb je waarschijnlijk ook naden en kieren dichtgemaakt. De aanvoer van frisse lucht en de afvoer van vervuilende stoffen, gaat dan niet meer vanzelf.

Als naden en kieren dicht zijn, is het dus nodig om actief de lucht in huis te verversen. Dat betekent: zorgen voor constante ventilatie, bijvoorbeeld via een rooster boven het raam of een klapraampje. Of met een moderne wtw ventilatiesysteem die de lucht zuivert zonder dat er warmte verloren gaat. Kijk voor meer tips en informatie op Ventilatie.

FAQ’s over spouwmuurisolatie

Moet de spouw niet openblijven om te ventileren?

Sommige mensen denken dat er lucht in de spouw moet zitten om vochtdoorslag te voorkomen en aanwezig vocht via ventilatie af te voeren. Dat is niet waar. Als de isolatie goed wordt uitgevoerd, laat een volledig met isolatiemateriaal gevulde spouw geen vocht van buitenaf door. Ventilatie van de spouw is ook niet nodig: het draagt nauwelijks bij aan de droging van het metselwerk. Voorwaarde is wel dat het metselwerk in goede staat en niet vorstgevoelig is.

Kan ik een spouw met speciebaarden wel vullen met isolatie?

Bouwafval en cementresten (speciebaarden) kunnen inderdaad voor problemen zorgen, maar alleen als je ze laat zitten. In uitzonderlijke gevallen kan de geïsoleerde spouwmuur dan vochtdoorslag geven. Maar bij de meeste woningen kan een vervuilde spouwmuur prima schoongemaakt worden.
Het na-isolatiebedrijf moet volgens de richtlijnen van de branche vooraf onderzoeken of er vervuiling in de spouw zit. Het is verstandig om na te gaan of het na-isolatiebedrijf gecertificeerd is, of ze de spouw goed hebben onderzocht en of het vuil goed verwijderd kan worden. Alleen als schoonmaken van de spouw niet mogelijk is, kun je beter voor een andere isolatiemethode kiezen.

Als ik voor spouwisolatie kies kan ik dan wel verder isoleren?

Spouwmuurisolatie is geen technisch obstakel voor verdergaande isolatiemaatregelen. Sterker nog: als je een woning met spouwmuur energieneutraal wilt maken, is het juist nodig om ook de spouwmuur te isoleren. De isolatie beperkt convectiestromen in de spouw en vergroot de isolatiewaarde van de buiten- of binnengevelisolatie die je laat aanbrengen.

Hoeveel Rc geeft spouwisolatie?

De isolatiewaarde is vooral afhankelijk van de breedte van de spouw, en minder van het gebruikte isolatiemateriaal. De isolatiewaarde van de gevel als geheel – de stenen plus het isolatiemateriaal – (afgekort Rc-waarde) komt ná isolatie van een spouw van 6 centimeter breed uit op 1,7. Dat is veel beter dan de isolatiewaarde van een ongeïsoleerde spouwmuur (gemiddeld een Rc van 0,4).

Is spouwmuurisolatie voldoende voor een energieneutraal huis?

Nee, want daarvoor heb je een Rc nodig van minimaal 4,5 en dat haal je niet met alleen spouwmuurisolatie. Dat heeft een Rc van ongeveer 1,7 bij een spouw van 6 centimeter. Spouwmuurisolatie kun je combineren met isolatie aan de binnenkant of buitenkant van je gevel. Als je je huis energieneutraal wilt maken, ontkom je daar bijna niet aan.

Heb ik een vergunning nodig voor spouwmuur isolatie?

Om je spouwmuur te laten isoleren heb je geen omgevingsvergunning nodig: het uiterlijk en de constructie van je huis veranderen immers niet. Let op: er kunnen vleermuizen wonen in je spouw, of zelfs vogels een nest hebben.

Wat als ik vleermuizen in de spouw van mijn huis heb?

Dan moet je een ontheffing aanvragen. In de spouwmuren van jouw huis kunnen vleermuizen wonen of slapen. Vleermuizen zijn een beschermde diersoort. Je mag een spouw met vleermuizen daarom niet zomaar vullen. In de Wet natuurbescherming staat dat je een ontheffing nodig hebt. Die ontheffing vraag je aan bij de provincie.
Voor je de ontheffing aanvraagt, moet je onderzoek laten doen door een deskundige. Die kijkt welke vleermuizen er in de spouw zitten, en in welke tijd van het jaar. Vervolgens moet je ruim voordat je de spouwmuren laat vullen maatregelen nemen om de vleermuizen een andere woon- of slaapplaats te geven (je kunt bijvoorbeeld vleermuiskasten ophangen). En voor de spouwmuur gevuld wordt, moet je ervoor zorgen dat de vleermuizen de spouw nog wel uit kunnen, maar niet meer er in. Het onderzoek en de gewenningsperiode kunnen veel tijd in beslag nemen – houd hier rekening mee in je planning!

Is spouwmuurisolatie een doe het zelf klus?

Nee, spouwmuurisolatie moet je door een gespecialiseerd bedrijf laten uitvoeren. Het liefst door een erkend bedrijf, aangesloten bij SKG-IKOB of Insula.

Ik heb al spouwmuurisolatie, kan dit aangevuld of verbeterd worden?

In de jaren 70 en 80 zijn veel woningen na-geïsoleerd met UF-schuim, glas- of steenwolvlokken of EPS thermoparels. Dit isolatiemateriaal kan in de loop der jaren naar beneden zijn gezakt, waardoor de spouwmuur niet meer goed isoleert. Je kunt dit zien op een warmtefoto van je huis. Soms is het mogelijk om je spouwmuur met hetzelfde (of soortgelijk) materiaal bij te vullen, soms is het beter om de spouw eerst te laten schoonmaken. Een vakkundig na-isolatiebedrijf kan je hierover advies geven. Niet alle bedrijven willen de spouwmuur bijvullen of schoonmaken, dus het is de moeite waard om te zoeken naar een bedrijf dat dit wel kan.
Het kan ook zijn dat er bij de bouw dunne isolatieplaten in de spouw zijn aangebracht, waarbij er nog een luchtspouw zit tussen de isolatieplaat en de buitenste muur. Dit gebeurde vooral in de jaren 70 en 80. Als de luchtspouw breed genoeg is (minstens 4 cm bij EPS-platen, minstens 5 cm bij glas-of steenwol), kan er extra isolatiemateriaal in de muur geblazen worden. Ook hierover kan een vakkundig na-isolatiebedrijf advies geven.

Wat voor materiaal wordt er als isolatie in de spouw geblazen?

Er zijn meerdere materialen die toegepast kunnen worden als spouwmuurisolatie. Elk materiaal heeft zijn eigen eigenschappen en warmtegeleidingscoëfficiënt (λ = lambda waarde). Des te lager de lambda waarde, des te beter het materiaal isoleert. De verschillen tussen de isolatiematerialen zijn niet groot en omdat de dikte meestal niet meer dan 4-7cm is voor oudere huizen ontlopen de Rc waarden elkaar ook niet zoveel.

EPS – isolatieparels (Isolatiewaarde = λ 0,033-0,042); kleine bolletjes die met lijm ingespoten worden.
Biofoam parels (Isolatiewaarde = λ +/- 0,034 – 0,038); de duurzame variant van EPS parels!
Minerale wol – steen of glaswol (Isolatiewaarde = λ 0,032-0,040); wordt in vlokken ingespoten
Aminotherm (Isolatiewaarde = λ +/- 0,032); is scheerschuimachtig gietschuim
PUR isolatie (Isolatiewaarde = λ 0,023-0,032); meestal dikker dan Aminotherm

Zie ook onze tool met materialen naar λ  en RC waarden

Hoeveel kan ik besparen met spouwmuurisolatie?

Je kan 20% besparen op je energierekening als je spouwmuurisolatie toepast. Dit 20% verschit per type huis. Een vrijstaand huis heeft rondome muren terwijl een tussenwoning alleen de voor en achtermuur heeft die aan koude wordt blootgesteld.

Hoe kan een spouw schoongemaakt worden?

Er worden kleine gaatjes geboord in de voegen tussen de stenen. Met een endoscoopr wordt de spouw van binnen geinspecteerd. Er kan bijvoorbeeld teveel cementresten, bouwafval of oude naar beneden gezakte isolatie inzitten. Als de spouw schoongemaakt moet worden dan wordt er onder hoge druk lucht door de boorgaten gespoten. Onderaan de gevel worden er een paar stenen uitgehaald om het vuil eruit te halen en daarna weer keurig dichtgemetseld.

Hoe weet ik of mijn spouw geschikt is voor spouwmuurisolatie?

Een spouw moet schoon en minimaal 3 cm breed zijn. Ook moet de gevel dampen zijn (geen dampdichte verflaag, geen verblendstenen, strengpers of geglazuurde stenen) en in goede staat (geen barsten, scheuren in de gevel). Vanaf de jaren 70 hebben alle huizen een spouw. Zie deze tabel isolatie per bouwjaar in het artikel ‘Isolatiemogelijkheden huis per bouwjaar‘. Muren van voor 1924 hebben vaak geen spouw. Deze herken je ook aan het patroon van de ‘steensmuur’.

Hoe wordt onderzocht wat de staat van de spouw is spouwmuur isolatie nodig is?

Dit kan op 2 manieren:
1- met een (video) endoscoop wordt de spouw geinspecteerd.
2- met een warmte camera wordt gekeken of er ergens koudebruggen of onvoldoende isolatie zit en de isolatie aan vervanging toe is.

Er is al oudere spouwisolatie. Kan dit beter?

In de jaren 70 en 80 zijn veel woningen na-geïsoleerd met UF-schuim, glas- of steenwolvlokken of EPS thermoparels. Dit isolatiemateriaal kan in de loop der jaren naar beneden zijn gezakt, waardoor de spouwmuur niet meer goed isoleert. Je kunt dit zien op een warmtefoto van je huis.

Soms is het mogelijk om je spouwmuur met hetzelfde (of soortgelijk) materiaal bij te vullen, soms is het beter om de spouw eerst te laten schoonmaken. Een vakkundig na-isolatiebedrijf kan je hierover advies geven. Niet alle bedrijven willen de spouwmuur bijvullen of schoonmaken, dus het is de moeite waard om te zoeken naar een bedrijf dat dit wel kan.

Het kan ook zijn dat er bij de bouw dunne isolatieplaten in de spouw zijn aangebracht, waarbij er nog een luchtspouw zit tussen de isolatieplaat en de buitenste muur. Dit gebeurde vooral in de jaren 70 en 80. Als de luchtspouw breed genoeg is (minstens 4 cm bij EPS-platen, minstens 5 cm bij glas-of steenwol), kan er extra isolatiemateriaal in de muur geblazen worden. Ook hierover kan een vakkundig na-isolatiebedrijf advies geven.