Duurzame Badkamer: energie en water besparen met behoud comfort

Wist je dat ouderwets douchen ongeveer een kwart van je totale verwarmingskosten uitmaakt? De rest gaat op aan verwarmen van je huis (75%) en koken (5%). Elke dag weer. In je badkamer verbruik je dus veel energie voor warm water. Daarnaast verbruik je drinkwater tijdens douchen en badderen in je badkamer. 

Wat kost douchen per jaar?

De gemiddelde douchetijd is 9 minuten. Gemiddeld gebruikt iemand 7,2 liter per minuut dus 65 liter water per douchebeurt van 9 minuten. Voor een gezin van 4 personen die elke dag douched  is dat 560 euro per jaar.

Wat kost in bad gaan per jaar?

Een  jaar lang badderen kost zelfs nog meer dan douchen, namelijk 1120 euro per gezin van 4 per jaar. Als je elke dag in bad gaat kost dit 120 liter per gevulde badkuip. De meeste mensen verwarmen hun badwater met een geiser of combi-ketel.

Wat kun je allemaal doen in je badkamer om te vergroenen?

Het verwarmen van water kost erg veel energie. In je badkamer verbruik je ook het meeste water van je huis. En dan te bedenken dat dit in Nederland drinkwater van de allerhoogste kwaliteit is dat je met het bad- en douchewater wegspoelt. Tijd om in actie te komen dus. Je badkamer is een ideale plek om je huis te verduurzamen. Zeker als je je badkamer gaat verbouwen of renoveren is dat dé kans om je badkamer duurzaam te maken.

Er zijn 2 manieren om iets te doen:

1. Je wilt in je bestaande badkamer duurzamer bezig zijn.
2. Je ontwerpt een compleet nieuwe badkamer of (béter) renoveert je bestaande badkamer.

Als je een compleet nieuwe badkamer maakt of je bestaande badkamer renoveert kun je een aantal technische zaken inbouwen die los van je gedrag enorm helpen tegen de verspilling van energie en water. Gelukkig kun je ook een duurzamere badkamer krijgen zonder een verbouwing door je gedrag aan te passen.

Je wilt in je bestaande badkamer groener bezig zijn?

Ook in je bestaande badkamer kun je je voetprint verkleinen. Dit doe je door wijs om te gaan met water en met name warm water. Wist je dat warm water 50% meer milieubelastend is dan koud water? Onderstaande scheelt direct energie en waterverbruik en geld in je portemonnee!

1. Douche maximaal 5 minuten. De minst fijne, maar beste tip, is minder lang douchen. In een huishouden waarin iedereen een minuut per dag korter onder de douche staat, kan op jaarbasis 6.000 liter water worden bespaard.
2. Douche ipv bad. Als je 5 minuten douched verbruik je gemiddeld 40 liter water.  Met een vol bad van gemiddeld 110 liter zit je 3x zo hoog!
3. Stel  de basistemperatuur van je douche en of badwater in op 38 graden. Er hoeft dan nauwelijks tot geen koud water bij voor een aangename douchetemperatuur. Als je te heet water moet bijmengen met koud water kost dit energie. Dit werkt afhankelijk van je warmwatersysteem via de boiler, HR ketel of je warmtesysteem.
4. Deel je bad of douche en bespaar de helft aan water. Dit was vroeger heel normaal en nu weer helemaal hip. En natuurlijk veel gezelliger!
5. Laat de kraan zo weinig mogelijk doorlopen. Het is heel verleidelijk om de kraan te laten lopen tijdens het tanden poetsen, inzepen van de handen en het scheren. Er verdwijnt zomaar 20 liter per minuut in het putje. Vul de wastafel liever met water voor je scheerbeurt. Dat is eenmalig 5 liter ipv 2 minuten doorlopen met totaal 40 liter verbruik.
6. Verklein de inhoud van je wc stortbak. Leg een fles met water in je stortbak. Een baksteen kan ook. In een stortbak zit gemiddeld 10 liter drinkwater. Als je niks wilt wijzigen aan het systeem zelf kun je wel die 10 liter per spoelbeurt verkleinen door de inhoud van het waterreservoir te verkleinen. 1 baksteen scheelt per spelbeurt 1 liter. Op jaarbasis scheelt dit al gauw 1825 liter per jar (5 wc bezoeken per dag.)

En overweeg deze kleine ingrepen:

1. Neem een waterbesparende douchekop. Door de grotere weerstand kun je hiermee aardig wat water besparen zonder aan comfort in te boeten. Door een normale douchekop stroomt gemiddeld 8,7 liter water per minuut en bij een waterbesparende douchekop is dit 5 liter. Een regendouche waar per minuut 15 liter water doorheen gejaagd wordt verbruikt dus 3x zoveel water! Dan kan je net zo goed een bad nemen.
2. Installeer een douche- en of badkraan-thermostaat. Deze stelt automatisch de temperatuur voor je in. Geen geklooi met te heet of te warm water en belangrijker; geen minuten kostbaar verwarmt drinkwater wat elke keer tijdens de insteltijd van je douche verloren gaat. Een douchethermostaat is dus beter voor het milieu en comfortabeler in het gebruik. Met een douchethermostaat bespaar je daarom al snel 35% aan warm water.
3. Isoleer je badkuip waardoor het water langer warm blijft en je niet steeds nieuw warm water hoeft bij te vullen. Bij een inbouwbad kun je meestal wel ergens bij de zijkant om de afvoer schoon te maken. Vul de ruimte tussen je badkuip van de betimmering en de onderkant met isolatiemateriaal als steenwol.
4. Vervang oude kranen voor waterbesparende kranen. Vaak zijn moderne kranen waterzuiniger dan oude exemplaren. Of installeer een waterbesparend ventiel op het uiteinde van je badkamerkranen.
5. Vervang het waterreservoir van je WC  door een met een waterbesparingsknop. Hiermee kies je voor een kleine of grote spelbeurt. Dit scheelt al snel 8000 liter per jaar per persoon!

Renoveer je badkamer naar ’n duurzame badkamer

Bij een nieuwe groene badkamer let je op een aantal zaken:

• Comfort
• Design; gebruik van duurzame materialen
• Water hergebruik
• Waterverbruik verminderen
• Efficient verwarmen water met een douche warmte terugwinning
• Verwarming ruimte
• Makkelijk schoon te maken

De meeste ingrepen om je badkamer van deze tijd te maken grijpen in op je verwarmings- en water-systeem van je huis. Houd daarmee ook rekening als je je gehele huis gaat verbouwen.

Hergebruik van water met grijswatersysteem

Zoals gezegd gaat er veel schoon drinkwater door je badkamer heen. Dit douche en of badwater kan makkelijk nogmaals gebruikt worden voor je wc of bv het schoonmaken van je fiets of auto.

Meestal wordt er in een hergebruik systeem gekozen voor de volgende cyclus:

• input is douchen
• schoonmaken met filters als een helofytenfilter en dan hergebruik voor wasmachine en afwasmachine
• dan gebruiken voor spelen toiletten en of tuin

Een grijswatersysteem is in Nederland niet rendabel door de lage waterprijs maar in landen waar het water duur is of van slechte kwaliteit zeker wel. Je kan trouwens ook andersom denken:  vang regenwater op en spoel daar je toilet mee.

Warmte terugwinning (wtw) uit water

Daarnaast kun je de warmte terugwinnen of hergebruiken van het warme water dat door je doucheputje naar het riool stroomt. Zonde van de energie natuurlijk.

Met een wtw systeem als een douchegoot of een douchebak, kun je met de warmte van het doucheputjewater weer koud water voorverwarmen voor je douche. Deze systemen laten het warme afvalwater langs het nog te verwarmen koude inkomende water stromen zodat dit voorverwarmd wordt.

Stel dat afvalwater nog 27 graden is en het te verwarmen koude water 10 graden dan wordt het koude water eerst tot bv 20 graden opgewarmd met het 27 graden afvalwater. Vervolgens hoef je het water nog maar verder te verwarmen van 20 naar 38 graden  ipv van 10 naar 38 graden. Per jaar kun je voor een 4 persoons-huishouden toch al gouw 200 m3 gas besparen. Helaas zijn WTW nog wel aan de prijs (€ 300-€ 800) waardoor de terugverdientijd 5 jaar is. De systemen werken pas efficient als er minimaal 3 minuten gedoucht wordt. Hierdoor werk je weer langer douchen in de hand. Tip douche allemaal direct achter elkaar door dan haal je die 3 minuten wel .

Water besparing

De besparenden douchetips als korter douchen zijn al genoemd. Als je een nieuwe badkamer maakt kun je zonder in te leveren op comfort ook water besparen door een water besparend douchesysteem aan te leggen dat én het water én de energie hergebruikt. Hetzelfde geld voor de WC.

Water besparing en WTW in één systeem voor je douche

Er bestaan ook complete douche-systemen op de markt die alles ineen doen: water besparen door hergebruik, energiebesparen door warmteterugwinning (wtw). Dit zijn 2 merken die toevallig ook uit Nederland komen (de thuisbasis van Papagreen.org)

• Spaardouches van Xenz
• De HomeSpa en de Bleu van Hamwells
• En het Australische Quenchshowers
• en dan nog het do it yourself open source douchesysteem Showerloop

Waterbesparing WC

Ook met je watercloset kun je water besparen. Een normaal reservoir spoelt met elke flush tot wel 10 liter water ongeacht of het een kleine of grote boodschap is. Je hebt

Lees ook

Zijn zonnepanelen zelf duurzaam?

Kies dus bij je badkamerrenovatie voor een modern wc reservoir met en aparte knop voor weinig spoelwater en een grotere knop voor veel spoelwater.

Of nog beter: één knop die je langer ingedrukt moet houden voor langer en dus meer water. Daarmee is de standaard (even indrukken) de meest gebruikte variant. En wist je dat een toiletpot zonder rand én minder water nodig heeft om door te spoelen en makkelijker schoon te houden is?

Comfortabel en energie efficiënt ontwerp

Als je kiest voor een compleet nieuwe duurzame badkamer begint dit bij het ontwerp.  Meestal past dit in je grotere verbouwing als je ook waterleidingen en verwarming gaat aanpassen. Kies je voor infraroodpanelen voor de verwarming of vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren?

Een badkamer produceert een enorme hoeveelheid vocht, waardoor er extra aandacht moet worden besteed aan de materialen en ventilatie. Een verkeerde materiaalkeuze kan leiden tot schimmels wat niet ten goede komt aan het binnenklimaat.

Badkamer baden, wastafels en douchecabines van vinyl en acryl zijn gemaakt van aardolie en niet of nauwelijks te hergebruiken en te recyclen. Kies daarom liever voor herbruikbare materialen als staal (Emaille bad van plaatstaal), Glas (tegels) en keramiek (wastafels).

Zorg bij het ontwerp voor goede ventilatiemogelijkheden. Een open raam al dan niet op kierstand is ideaal. Is dit onvoldoende, breng dan een goed functionerend ventilatiesysteem aan. Goede ventilatie zorgt er ook voor dat het vocht niet in de rest van het huis komt en daar voor problemen gaat zorgen.

En dan nog dit: badkamer milieuvriendelijk schoonhouden

Verder moet een badkamer makkelijk schoon te houden zijn. Bubbelbaden en douchecabines van kunststof zijn alleen met grote hoeveelheden schoonmaakmiddel te reinigen. Ook is de levensduur van een kunststof (bv acryl) bad of douche cabine door vervuiling en vergeling vaak korter dan meer duurzame materialen als glas, keramiek, rvs of emaille. Kies bijvoorbeeld voor een emaille badkuip ipv acryl. Dat verkleurd niet en is zonder agressieve schoonmaakmiddelen schoon te houden.

Maak tijdens het badderen of douchen zoveel mogelijk gebruik van biologische en natuurlijke verzorgingsproducten. Deze zijn vaak veel minder agressief voor je badkamer maar zeker ook voor jezelf.

Heb je wat aan dit artikel?

Schrijf je dan in voor de Papagreen nieuwsbrief en blijf op de hoogte van meer interessante content, nieuws en tools!